Wandelen in Bologna

De website The Best of Bologna is het vervolg op de reisgids ‘Wandelen in Bologna’ van Odyssee Reisgidsen. Deze gids – die bestaat uit drie stadswandelingen en een wandeling door de heuvels – heb ik geschreven in de tijd dat ik in Bologna woonde. De vier wandelingen leiden je langs minder bekende plekken, maar vertellen ook de verhalen van de historische hoogtepunten van de stad. Natuurlijk kom je ook langs koffietentjes, restaurants en wijnbars. Een voorproefje vind je hieronder. Tijdens het schrijven, stuitte ik op zoveel bijzondere plaatsen en verhalen, dat de gids bleef groeien. Om van de stadswandelingen geen marathons te maken, heb ik de omvang beperkt gehouden. Meer verhalen staan daarom op deze website.

Waar te koop?

De gids Wandelen in Bologna is online te koop via de website van Odyssee Reisgidsen en via bol.com. Daarnaast ligt hij in veel (reis)boekwinkels. Via Odyssee Reisgidsen is Wandelen in Bologna ook te bestellen is als pdf: binnen een paar minuten vind je de gids in je mailbox. Op die manier kun je de wandelingen openen op je smartphone of tablet. Zo is het mogelijk om een of enkele wandelingen te kopen (in plaats van de hele gids). Handig als je maar kort in Bologna bent of al te veel (hand)bagage hebt…

Wandeling 1 – De geheimen van Bologna

Het centrum van Bologna ademt historie, creativiteit en de kunst om van het leven te genieten zoals alleen Italianen dat kunnen. Dit is het decor van de eerste wandeling die je langs verschillende ‘geheimen’ voert en een goede kennismaking vormt met de stad en haar verleden. De wandeling begint in het historisch centrum op Piazza Maggiore. Dit plein is al eeuwen het middelpunt van de stad en de indrukwekkende gebouwen die het plein omringen, vertellen haar geschiedenis. Vanaf Piazza Maggiore loop je tussen de winkelende mensen in de Via d’Indipendenza naar de 16de-eeuwse Joodse wijk.

Door het doolhof van smalle straatjes en kleine winkeltjes kom je uit bij de Due Torri: de twee scheve torens die symbolisch zijn voor de stad. Wandelaars worden teruggevoerd naar de 13de eeuw, toen de stad bezaaid was met torens. Tegenwoordig strijden de kerken en de torens om de macht: beiden kom je op deze wandeling regelmatig tegen. Hoogtepunt is de kerk Sette Chiese: zeven kleine kerken die met gangetjes en binnenplaatsen met elkaar verbonden zijn. Geniet van een ijsje op het plein voor de Sette Chiese en fantaseer over de oorsprong van het hoofd van de duivel, dat vanaf de gevel van een van de historische palazzo’s op je neerkijkt.

Wandeling 2 – Reis door de geschiedenis van de universiteit

Dankzij de oprichting van ‘scholen’ in de 11de eeuw, is Bologna uitgegroeid tot een dynamische, levendige en vooruitstrevende stad. En het universiteitsleven is zeker geen gesloten hoofdstuk. Het wemelt in de stad van de studenten uit de hele wereld. De universiteit staat goed aangeschreven, in het bijzonder de rechtenfaculteit. Dat is geen toeval. De grondleggers waren vooruitstrevende juristen die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van het tegenwoordige rechtssysteem. Sinds 1088 drukt de universiteit haar stempel op de stad en haar ontwikkeling. Een ontdekkingsreis door de geschiedenis van de universiteit, de historische bibliotheken en het huidige studentenleven mag daarom bij een bezoek aan Bologna niet ontbreken.

De eigenzinnige, enigszins alternatieve studenten bepalen het straatbeeld van de Via Zamboni en de aangrenzende straten vol kroegen en barretjes. Deze wandeling brengt je naar het deel van de stad waar de studenten ‘gevoed worden met kennis’, (Alma Mater) zoals het motto van de universiteit luidt. De verschillende faculteiten in deze wijk hebben vrijwel allemaal een eigen faculteitsmuseum. De kwaliteit verschilt: sommige musea zijn uitgegroeid tot toeristische trekpleisters, andere lijken al eeuwen vergeten te zijn (en daardoor des te interessanter). Kortom, een wandeling door een van de meest dynamische wijken van de stad met veel barretjes en kletsende studenten onder de portico’s van de historische palazzo’s.

Wandeling 3 – De gouden tijden van het water

Deze wandeling onthult een van de best bewaarde geheimen van Bologna: het water, waar de stad haar economische voorspoed in de 13de eeuw aan te danken heeft. Bologna was destijds de vijfde grote stad van Europa en de belangrijkste Italiaanse stad wat betreft textiel- en zijdeproductie. Voor de industriële activiteiten van de Bolognezen – met name voor de molens waarmee de zijde werd geproduceerd – was enorm veel water nodig. De inwoners ontwikkelden daarom een ingenieus netwerk van kanaaltjes die door de hele stad liepen: kleine grachten. Helaas zijn de kanaaltjes in Bologna bijna allemaal gedempt of bedekt.

Ondanks dat Bologna niet aan een zee of meer grenst, is de stad nog steeds nauw verbonden met het water. De Neptunusfontein getuigt daarvan. Maar als je goed kijkt, zijn in de stad veel meer verwijzingen naar deze gouden tijd te vinden, zoals de ‘waterkerken’ en de oude stadshaven.  We verlaten het centrum en doorkruisen verschillende parken om via de populaire uitgaansstraat Via del Pratello weer in het centrum uit te komen. De kleine felgekleurde arbeidershuisjes roepen herinneringen op aan de industriële bloeiperiode van eeuwen geleden. Deze wandeling voert je terug naar de 13de eeuw: de Gouden Eeuw van Bologna.

Wandeling 4 – De heuvels van Bologna

Zoals vanaf de torens in het historisch centrum te zien is, heeft Bologna haar bijnaam ‘la Rossa’ te danken aan de rode kleur van de gebouwen en daken. De groene kant van Bologna is echter veel minder bekend. In het centrum zijn – op een paar kleine parken na – weinig bomen te ontdekken. Maar de heuvels aan de zuidkant maken dit ruimschoots goed. De uitlopers van de zuidwestelijk gelegen Apennijnen vormen een prachtig decor voor wandel- en fietstochten (klimmen!). Daarnaast zijn er in dit gebied verschillende grote parken die – ondanks dat de inwoners van Bologna hier ook graag komen – eigenlijk heel rustig zijn.

Weinig bezoekers weten dan ook dat er nog veel wandelpaden in de heuvels en door de parken zijn. Het is soms klimmen en deze wandeling is dan ook wat langer en een stuk zwaarder dan de stadswandelingen. Het uitzicht is echter op veel plaatsen adembenemend en het is leuk om de rode daken van de stad – waar je zojuist nog was – onder je in het dal te zien liggen. Onderweg bezoek je de vroegere villa van Napoleon en een van de oudste kloosters van Bologna. Ook de groene kant van de stad heeft historische geheimen en de kleine paadjes waar je soms over loopt, weten zelfs inwoners niet altijd te vinden.