Op stap met Ötzi
Ontdekkingstocht door Bolzano met Ötzi de ijsman

Op stap met Ötzi
Ontdekkingstocht door Bolzano met Ötzi de ijsman

De bekendste botten ter wereld? Die vind je in Bolzano. De stad met twee gezichten – een Oostenrijks en een Italiaans – is sinds een aantal jaar de nieuwe woonplaats van Ötzi. Maar hij kent de stad al eeuwen. En wijst je er graag de weg.

Van verongelukte bergbeklimmer naar wetenschappelijk wonder

Wie Bolzano bezoekt, maakt –  behalve met goede wijn en tweetalige menukaarten – al snel kennis met de beroemdste bewoner van de stad: ijsmummie Ötzi. Net als de inwoners van Bolzano, is Ötzi dol op de bergen die de stad omringen. Hij bracht er maar liefst 5300 jaar door. Sinds 1998 woont de oudste (ijs)mummie ter wereld echter in de hoofdstad van Zuid-Tirol. In een museum. Hij had het slechter kunnen treffen:  Bolzano staat bekend als wijnstad en in het historisch centrum –  waar zijn museum staat – zijn de terrassen zelden leeg. Omdat Ötzi zowel voor als na zijn dood bewezen heeft een fervent reiziger te zijn en de regio goed te kennen, hebben we hem – en zijn bewakers – lief aangekeken. Toen mocht het: we krijgen een rondleiding door Bolzano… van Ötzi.

Bezienswaardigheden Bologna
Een reconstructie van Ötzi, gemaakt door twee Nederlandse broers

Een eerste kennismaking met Ötzi begint hoog in de bergen. Zestig kilometer ten noordwesten van Bolzano liggen de Ötztaler Alpen (Alpe Venoste in het Italiaans). Vlakbij de Oostenrijks-Italiaanse grens werd Ötzi’s rust op 19 september 1991 ruw verstoord door bergbeklimmers Helmut en Erika Simon. Op 3210 meter hoogte stuitten zij op de ijsmummie die zij aanzagen voor een recentelijk verongelukte bergbeklimmer. In de weken die volgden, ontdekten wetenschappers echter de ware leeftijd van Ötzi’s lichaam: zijn botten en koperen bijl bleken minstens 5300 jaar oud te zijn. Ötzi – die zijn naam te danken heeft aan het dal waar hij gevonden is – was op slag beroemd. En dat is hij nog steeds. Waarom? Dat vertelt Ötzi als hij straks thuis is.

Bezienswaardigheden Bologna
Uitzicht op de Ötztaler Alpen: het dal waar Ötzi gevonden is en zijn naam aan dankt

De bergen van Bolzano               

De rondleiding van iemand die meer dan 53 eeuwen doorbracht in de bergen, begint vanzelfsprekend ook op hoogte: in Soprabolzano (Oberbozen), ongeveer 1000 meter boven Bolzano. We bevinden ons in een van de vijftien kleine dorpen die op en om het Renon-plateau liggen. Even wanen we ons in Oostenrijk: achter de witte huizen met rode daken en houten balkons liggen eindeloze wijngaarden en groene weiden met paardenbloemen. Wandelaars met bergschoenen en verbrande gezichten stappen ons in hoog tempo voorbij. Ze kletsen erop los. In het Duits. Vragend kijken we naar Ötzi: Tot de Eerste Wereldoorlog hoorde Zuid-Tirol – en dus ook Bolzano –  bij Oostenrijk, licht de ijsman toe. Dat verklaart ook de alom aanwezige apfelstrudel, schnaps en knödel.

Bezienswaardigheden Bologna
Een bruiloft in Soprabolzano: pizza en een Italiaanse versie van jeu de boules

De zon schijnt en heel Soprabolzano lijkt uit vakantiegangers te bestaan. Deze plek is een populair startpunt voor tientallen fiets- en wandelroutes. Ons volgende doel ligt echter beneden. Elke vier minuten vertrekt vanuit Soprabolzano de Funivia del Renon naar de stad beneden. Deze rode kabelbaan lijkt te zweven boven de dennenbossen, wijngaarden en  houten boerderijen. Duizend meter lager, levert de Funivia del Renon ons af aan de rand van het historisch centrum van Bolzano. De Italiaanse zakenkrant Il Sole 24 ore verkoos de stad in 2015 als beste woonplek van Italië. Deze titel heeft de stad volgens de krant onder andere te danken aan de diversiteit van  culturele en sportieve activiteiten. De sportieve kant hebben we al gezien. Op naar de culturele kant: wijn en archeologie.

Bezienswaardigheden van Bologna
Voor ons is deze kabelbaan een attractie. Voor de inwoners van Soprabolzano is het woon-werkverkeer.

Wijn uit een smeltkroes van culturen

Vanuit de kabelbaan lijkt Bolzano – met zijn 104.000 inwoners –  als een steeds groter wordende rode wolk op ons af te komen. Dwalend door het historisch centrum, blijkt Ötzi’s huidige woonplaats echter redelijk overzichtelijk te zijn. De stad is weliswaar niet zo oud Ötzi zelf, maar de pastelkleurige huizen, houten luiken en smalle stegen met arcaden verklappen dat Bolzano niet gisteren gebouwd is. De gotische kerken, romaanse bogen, de Duitse taal, het mediterrane klimaat en de Italiaanse keuken lijken samengebracht te zijn in de handen van de kok van restaurant Nussbaumer, een van de lekkerste pizzeria’s van de stad. Hij heeft de Oostenrijkse en Italiaanse elementen flink door elkaar gehusseld en er een uniek geheel van gekneed: Bolzano.

Bezienswaardigheden van Bologna
De lekkerste pizza’s van Bolzano vind je hier

We blijven even in de keuken van Bolzano hangen. Of beter gezegd: in de wijngaarden die overal in en om de stad te vinden zijn. Gelukkig vormen de uitgestrekte velden met lichtgroene twijgen en houten wijnstokken niet alleen een mooi decor voor kastelen zoals het Castel Mareccio. Hoewel Ötzi in de vroege kopertijd leefde en in zijn maag wel sporen zijn gevonden van steenbok- en edelhertenvlees maar niet van wijn, kent onze koelbloedige gids wel het geheim van de druiven uit deze streek. De zon schijnt hier ruim driehonderd dagen per jaar, maar de nachten zijn koel. En daar houden onze druiven van, verzekert Ötzi ons.

Bezienswaardigheden Bologna
Castel Mareccio: verborgen tussen wijngaarden en bomen aan de rand van het historisch centrum

Naar huis: het archeologisch museum van Bolzano

Het is moeilijk afscheid nemen van de wijngaarden, maar Ötzi wil naar huis. Met zijn belofte dat we vanavond in de bars in Bolzano nog meer dan genoeg wijn kunnen drinken, gaan we met hem mee. We wandelen door het Parco Petrarca waar sportieve inwoners hardlopen. Na een paar honderd meter staan we voor het Zuid-Tiroler archeologisch museum. Hoewel de naam anders doet vermoeden, fluistert Ötzi ons toe dat het museum eigenlijk vooral voor hem gebouwd is. Met zijn eeuwenoude botten en wapens is hij natuurlijk ook heel bijzonder, zegt hij trots. Binnen leren we eindelijk waarom.
Bezienswaardigheden Bologna
In het Zuid-Tiroler Archeologiemuseum mag niet gefotografeerd worden. Maar buiten is Ötzi ook te vinden.

Alle zalen zijn gewijd aan Ötzi: van de manier waarop hij gevonden is tot zijn betekenis voor de wetenschap. Die was enorm. Zijn lichaam en gereedschap werden minutieus ontleed en brachten wetenschappers over de hele wereld in vervoering. De koperen bijl leidde tot grote verwarring. De kopertijd was 5300 jaar geleden toch nog niet begonnen? Toch wel. In ieder geval in Bolzano. We bedanken Ötzi en zien hoe hij zich weer verbergt achter de glazen wand van de ruimte waar de temperatuur zo is afgesteld dat zijn botten en huid geen last hebben van de 300.000 bezoekers die hem elkaar jaar komen bewonderen. Ötzi is weer thuis.

Bezienswaardigheden Bologna
Uitzicht over het Archeologisch museum vanaf het tegenoverliggende stadsmuseum

Reacties zijn gesloten.
Facebook